Yazı İçeriği
Yazının son güncellemesi 31 Mayıs 2020, güncellemeyi yapan Hekimsel.com
Zararlı Her Türlü Maddeden Sağlığınız İçin Uzak Durmalısınız.
Vücudu Zararlı Maddelerden Uzak Tutmak
Sağlığımızı koruyabilmenin yollarını saymaya devam ediyorum. Buraya kadar vücudumuzu tanıdık ve vücudumuz için neler yapmamız gerektiğini irdeledik. Şimdi ise, “Zararlı maddelerden uzak durmak” başlığı altında neleri yapmamamız gerektiği ile ilgili yazacağım.
Zararlı Maddeler Nelerdir?
Vücudumuzu zararlı maddelerden korumamız için önce zararlı maddelerin ne olduğunu bilmemiz, dahası bunları zararlı madde olarak kabullenmemiz gerekmektedir. Zararlı maddelerin ne olduğunu bilmek çok da kolay değil çünkü bazılarının zararlı olduğunu kendimiz bile kabul etmek istemeyebiliyoruz bazen. Ne demek istediğimi birazdan daha açık anlatacağım.
Alkol
Alkol, vücudumuz için başlıca zararlı maddelerden biridir. Elbette, bağımlısı olanlar için alkol vazgeçilmez bir dosttur, ya da henüz bir zararını görmemiş insanlar için bir rahatlatıcı, bir arkadaş (!) gibi görülebilmektedir ancak gerçekte hiç de öyle değildir. Alkol, vücut için her anlamda yıkıcı etkileri olan bir zararlı maddedir. Kesinlikle de uzak durulmalıdır. Alkol ve zararları hakkında daha ayrıntılı bir yazı da yazacağım.
Sigara
Sigara, kullanıcılarına alkolün benzeri bir arkadaşlık(!) tablosu çizen, içinde tütün dışında 4000’e yakın ayrı zararlı maddelerin de olduğu bir zararlı madde kompleksidir. Sigara konusunda da ayrıntılı yazım gelecek.
Uyuşturucu Maddeler
Uyuşturucu maddelerin toplumda yayılması hem bağımlılık etkileri hem de geçici olarak oluşturdukları durumlar nedeniyle özellikle gençler arasında hızla yayılmaktadır. Hatta, artık durum artık gençlerden çocuk yaşındaki bireylere doğru yönlenmiştir. Uyuşturucu var olan bilişsel kaybın alkolden çok daha fazla ve akut olarak kişiyi etkilemesi nedeniyle, kişinin kendi içerisinde hissettiği geçici durumlar dışında, kişiyi dışarıdan rahatlıkla yönetmeye imkan vermesi nedeniyle günümüzde en tehlikeli zararlı maddelerden biridir. Hatta öyle ki, kişi bu yönetilme durumu sadece uyuşturucu madde kullanımı sırasında değil, uyuşturucuya ulaşabilmek için verdiği mücadele sırasında dahi devam edebilmektedir. Çünkü, kişi uyuşturucuya ulaşabilmek için her şeyi yapabilecek hale gelmektedir. Bu durum da elbette her zaman için kendisinin ve yakınlarının kaybı anlamına gelmektedir.
Sağlığa Zararlı Ürünler
Günümüzde bir çok ürün fabrikalarda bir çok özelliği üretim safhasında belirlenebilir şekilde tamamen kontrollü üretilmektedir. Böylesi kolaylaşan ve hızlanan üretim şekillerinin normal de kaliteli ürünler üretilmesine yol açması beklenir. Kaliteli ürünlerin üretilmesi de dolaylı olarak insan sağlığını olumlu etkileyecektir. Ancak, işin içine para girdiğinde ve girdi maliyetlerinin azaltılması söz konusu olduğunda, dünyadaki rekabet ortamı da düşünüldüğünde ürünlerin maliyetleri satış da çok etkili olabilmektedir. Bu durum da ne yazık ki kaliteli ürünlerden ziyade ucuz ürünler üretilmesini teşvik edebilmektedir.
Bu konuya örnek olarak plastik ürünleri verebiliriz. Petro-kimyasal bir ürün olan plastiğin bir çok kalitede çeşidi vardır. Bu kalite farkını görünümünden ve kokusundan anlayabildiğimiz ürünler olduğu gibi , ilk bakışta bir fark göremediğimiz ürünlerin de olduğu bir gerçektir. Özellikle bebeklerin ve çocukların direk temas ettiği ve sağlıkla ilgili plastik malzemelerin en kaliteli ve en zararsız plastikten imal edilmeye çalışılması,ürünlerin pahalı bile olsa satılabilmesinin sağlanması için bu tür plastik malzemeleri üzerinde bazı maddeleri içermediği notları düşülmektedir.
Asıl amaç, zararlı maddeleri içerdiği bilinen veya şüphe duyulan ürünlerin satın alınmayarak, mümkünse sertifikalı ve zararlı maddeleri içermediği raporlanmış ürünleri kullanmaktır.
Sağlığa Zararlı Gıdalar
Biraz garip gelse de sağlığa zararlı gıdalar da ne yazık ki marketlerimizde ve lokantalarımızda mevcut. Aslına bakarsanız her gıda fazla yenildiğinde zararlıdır. Özellikle de obeziteye yol açabilen gıdalar başı başına zararlı gıdalar kategorisine alınabilir. Bunun için, gıdaların bir zevk alma aracı olarak tüketilmesinden ziyade gerektiği miktarda beslenme amacıyla yenilmesi çok önemlidir. Yediğimiz gıdaların çeşitleri ve günlük öğünümüzdeki denge dağılımları da çok önemlidir. Buna da ayrıca dikkat edebilmek gerekir.
Sağlığa zararlı gıdaların başında insan sağlığına olumuz etki edecek şekilde üretilen GDO’lu ( Genetiği değiştirilmiş organizmalar) gıdalar başta gelmektedir. Bu gıdalar ayrıca ham madde olarak bir çok gıda ürününün üretiminde de kullanılabildiğinden sanılanın aksine çok yaygındır ve bir çok fabrikasyon üründe kullanılmaktadırlar. Ancak, bu ürünleri kullanmadıklarını belirten ve konu ile ilgili sertifikaları bulunan firmalar da vardır.
Sağlığa zararlı gıdaların bir kısmı da ambalajları ile sağlığa zararlı hale gelebilmektedirler. Mesel, kaliteli, plastik kullanılmayan, saklama koşullarına özen gösterilmeyen pet şişeler buna örnek olabilir. İçerisindeki su ne kadar kaliteli olsa da kalitesiz plastik pet şişe suyu tamamen sağlığa zararlı hale getirebilir.
Genel olarak fabrikada işlem görmüş ürünlerden uzak durmak önerilebilirse de, günümüzde bunun tamamen uygulamak zordur.
İlk Seçenek Gıdalar
Özellikle gıda konusunda her zaman ilk seçenek doğal olan gıdaya ulaşmak olmaktır. Doğalın ne olduğu ve ne olmadığı ile ilgili olarak doğal konusundaki yazımı okuyabilirsiniz.
İkinci Seçenek Gıdalar
İkinci seçenek ise köy ürünleri olabilir. Burada bahsettiğim köy ürünleri ise ticari faaliyet haline gelmemiş köy ürünleridir. Yani, köydeki tanıdığınızdan aldığınız yumurta, süt gibi ürünler. Köy ürünlerinin ticarileşmesinden kastım köyde 10-20 iveya daha fala ineği olan bir yerden süt almanızın anlamsız olacağı. Çünkü, bu köy sütünden ziyade ticari bir işletmenin sütü gibi olacaktır. Benim tavsiyem, köyde tek ineği hadi en fazla üç ineği olan, mümkünse tanıdık bir ailenin ürünlerinden almanız. O zaman bu ürünlere köy ürünü diyebiliriz. Ama, dikkat edin köy ürünleri tamamen doğal ürünlerdir demiyorum.
Üçüncü Seçenek Gıdalar
Üçüncü seçenek sertifikalı ürünler. Ürünlerde sizin aradığınız bazı kriterlere göre (Bu kriterlere göre sertifika türü değişmektedir.) ürünün daha önceden kontrol edilip sertifikalandırılması işlemi ile, organik veya helal sertifikalı ürünleri marketlerden alabilirsiniz. Bu durum hiç bir zaman doğal ürünlerin veya köy ürünlerinin yerini tutmaz. Ancak, bir seçenek olarak değerlendirilebilirler.
Dördüncü Seçenek Gıdalar
Dördüncü seçenek evde yapılan ürünler. Bu ürünler ev yoğurdundan ev yemeğine kadar uzanan bir çok ürünü kapsamaktadır. Ama, hemen hemen hepimizin sevdiği ev yoğurdu, ev yemeği gibi ürünleri neden 4. seçenek olarak belirledim? Çünkü, bu konuda bir standart olamamaktadır. Ev ürünleri dışarıdan alınan ham maddelere bağlı olarak sağlıklı bir ürüne mi dönüyor ya da sağlıksız bir ürüne mi? Her evin alım gücü farklı olduğundan aynı ürün cinsinin her evde farklı sağlıkta ürünlere dönüşmesi muhtemeldir. Burada ev halkının öncelikle gıda güvenliği ve kalitesi konusunda bilinçli olması gerekmektedir.
Beşinci Seçenek Gıdalar
Beşinci seçenek ise marketlerden alabildiğimiz organik ya da helal sertifikaları olmayan, ilgili bakanlıkların ve mevzuatların izin vermesiyle satışa sunulabilen bir çok ürünü kapsamaktadır. Bu ürünlerin izinlerinde zaman zaman değişiklikler yapılmaktadır. Bu şekilde bu ürünlerin daha kaliteli hale gelmesi sağlanmaya çalışılmaktadır.
Altıncı Seçenek Gıdalar
Altıncı seçenek ise hiç bir kontrole tabi olmayan, kontrolsüz ve denetimsiz satılan ürünlerdir. Bu ürünlerin doğal ürünlerden ve köy ürünlerinden farkı tamamen ticari amaçlı yapılan merdiven altı üretim yerlerinde üretilen denetimsiz ve izinsiz ürünler olmalarıdır.
Zararlı Gıdaların Neden Oldukları Rahatsızlıklar
Normal bireylerin de bu tür gıdaları sürekli alışkanlık haline getirmemeleri, hipertansiyon ve diyabet hastalığı gelişme riskini önemli derecede azaltacaktır. Hamur işi gıdalar çok yaygın ve çeşitlidir. Poğaçadan, baklavaya, börekten, hamburgere, lahmacuna kadar bir çok şekilde karşımıza çıkabilen bu ürünlerden uzak kalabilmekte gerçekten çok zor aslında. Ama en azından bu ürünlerle beslenirken belli oranda bu ürünleri tutmak bile bize faydalı olabilecektir. Unutmayın tüm olumsuz nedenlerin süreklilik kazanmasının sonucu kanserle sonuçlanır. Uygunsuz beslenmenin sürekli olması durumunda da mide bağırsak kanserleri başta olmak üzere bir çok başka kanser (meme kanseri gibi) de oluşabilir.
Vücudumuza aldığımız kaloriyi ve beslenme önerilerini öğrenebilmek için de daha önceki yazılarımızda da bahsettiğimiz myfitnesspal adlı program bu konuda çok iyi. Denemenizi tavsiye ederim.
Alkolden, sigaradan ve uygunsuz besinlerden uzak dururken, mutlaka hareketsiz kalmamayı, susuz kalmamayı unutmayın. Hatta alkolden, sigaradan ve uygunsuz besinlerden uzak duramadığınız durumlarda bile hareketli olmak, bol su içmek bu gıdalara karşı sizi koruyacaktır. Bir nevi detoks etkisi yapacaktır. Ama tabii ki bu duruma güvenerek bunlara devam edin demiyorum. Bu detoks etkisini vücut ancak belli bir süre devam ettirebilmekte, uzun süren durumlrda vücut yetersiz kalabilmektedir.
Saygılarımla.