Sağlık Raporu Türleri

Yazının son güncellemesi 16 Mayıs 2024, güncellemeyi yapan Hekimsel.com

Sağlık raporu türleri aşağıdaki başlıklarda açıklanarak anlatılmıştır. Burada anımsanması gereken konu ise sağlık raporları konusunda tek yetkili kurumun Sağlık Bakanlığı olduğudur. Sağlık Bakanlığı’nın bilgisi ve onayı olmadan sağlık raporu düzenlenemez. Ayrıca, düzenlenen sağlık raporlarının biçiminin de Sağlık Bakanlığı’nın belirttiği biçimde olması gerekir. Dahası, rapor düzenlenirken kişide hangi durumların olup olmadığına bakılmasının açıklanmış olması gerekmektedir. Bu açıklamalar, Sağlık Bakanlığı’nın ilgili yönetmeliğinde belirtilmiştir. Böyle bir yönetmeliği olmayan durumlar için sağlık raporu düzenlenemez.

Sağlık Raporu – Hekim

Sağlık raporu için başvuran kişinin sağlık incelemesinin yapılması sonrası ilgili yönetmeliğe göre raporu düzenlenmektedir. Raporlar hekimin onayladığı bir belge olması nedeniyle hekimler için ağır sorumluluklar içerebilmektedir. Bu nedenle bu tür raporların düzenlenmesinde yeterli özenin gösterilmesi gerekmektedir. Bu yüzden raporların düzenlenmesinde, gereken durumlarda kişinin ilgili uzmanlık alanlarına yönlendirilmesi bu özenin göstergelerinden biridir.

Hekimler Muayeneden Çok Rapor Düzenleme Mi Yapıyorlar?

“Sağlık raporu listesi” bağlantısında da görülebileceği üzere, sağlık raporlarının bir çoğu aile hekimlerince düzenlenebilir olarak görülmektedir. Bu raporların yanında yasal olmayan sağlık raporları dilekleri de var. Yasal olmayan sağlık raporu dilekleri lisanssız spor etkinlikleri için sağlık raporları ( halk koşusu, halı saha maçı vb. ), yüzme havuzuna girebilir raporu, dolabında süt bulundurabilir raporu gibi sonsuza kadar uzanabilen dilekler olarak sıralanabilmektedir.

Sağlık raporu türleri içerisinde yer alan sağlık raporları,  gün geçtikçe artmakta ve hekimlerin sağlık incelemelerine yeterince zaman ayıramamasına neden olabilmektedir. Ne yazık ki, toplumun genelinde, “sağlık raporlarının bir imzalık iş” olarak görülüyor olması, sağlık raporları düzenlenmesi esnasında yurttaşlarla hekimler arasında bazı sorunlara yol açabilmektedir. Sağlık raporu türleri iyice okunduğunda, hekimin sağlık raporu düzenlerken mevzuatlara uygun hareket etmesinin en temel konu olduğu anlaşılacaktır. Mevzuatlar incelendiğinde ise, “bir imzalık iş” olarak görülen bu belgelerin gerektiğinde ayrıntılı tetkiklerle desteklenmesi gerektiği de görülmektedir.

Aslında, ayrıntılı ve önemli bir konu olan sağlık raporları düzenlenmesinde, hekimin yapacağı çalışmaların zaman alıcı olduğu malumdur. Özellikle yasal dayanağı olmayan rapor isteklerinin zaten yeterince fazla olan sağlık raporu türlerine eklenmesi ise, özellikle sağlık incelemesinden geçmek isteyen hastaların hakkını gasp etmektir.

Sağlık Raporu Düzenleme Merkezleri

Tüm bu raporlar göz önüne alındığında, bu raporların bir çoğunun aile hekimlerinden talep ediliyor olması (aile hekimliğinde rapor hizmetlerinin ücretsiz olması nedeniyle), aile hekimleri başta olmak üzere, çoğu hekimin kafasında bir ütopya oluşmasına neden olmaktadır. Bu ütopyanın adı ise “Sağlık Raporu Düzenleme Merkezleri“.

Hekimin Sağlık Raporu Düzenlerken Gereksinimleri

Doğal olarak, sağlık raporu düzenlemek hekimin görevlerinden biridir. Çünkü, kişinin sağlık durumu ile ilgili görüş bildirebilecek tek kişi hekimdir. Ancak, hekimler kişilerin sağlık durumunu gerek tedavi amaçlı olarak gerek sağlık raporu amacıyla değerlendirirken, bir çok tahlile ve tetkike de gerek duyarlar. Öyle ki, gerekli durumlarda ilgili uzmanlık alanının görüşüne de gerek olur. Tıp mesleğinin bu en temel prensipleri ise, nedense sağlık raporu düzenlemelerinde es geçilmeye çalışılmaktadır.

Dinlenme / İş Göremezlik Raporları

Bu rapor türü, öğrenci ve çalışan dinlenme raporları olarak ikiye ayrılmaktadır. Kişilerin hasta olduklarının belirlenmesiyle, hekimin kendi yargısıyla  kişiye iyileşmesi için ya da hastalığının toplumu etkilememesi için, kişiye dinlenme önermesidir. 

İstirahat raporu, bu önerinin kağıt üzerine aktarılarak, kişinin bağlı olduğu kuruma iletilmesi ve bu rapora dayanarak kurumun kişiye izin vermesi olayıdır. Rapor formatlarını Sağlık Bakanlığı belirler.

Öğrenci istirahat raporları tam olarak bu biçimdedir. Bu rapor türündeki işleyişler iki biçimde olabilmektedir:

Okuldayken yakınmaları başlayan öğrenci okulundan hekime “sevk” edilmektedir. Hekim, öğrenciyi yaşına göre tek başına ya da nöbetçi öğretmeniyle, sağlık incelemesinden geçirir. İnceleme sonucunda tanısı konulan öğrenciye tedavi düzenlenmektedir. Gerek görüldüğünde, istirahat raporu da düzenlenmektedir. Rapor basılı biçimiyle öğretmenince okula iletilmektedir.

Öğrenci daha okuluna gitmeden yakınmaları olmuşsa yaşına göre gerekirse anne-babası ile sağlık incelemesinden geçirilmektedir. İstirahat raporu gerekli görüldüyse, basılı rapor düzenlenerek velisiyle okula gönderilmektedir.

Çalışan istirahat raporlarında ise olaya bir de çalışanın sosyal güvence kurumu eklenmektedir. Burada, çalışana rapor düzenlenirken dinlenmesinden çok, iş yapamayacağından söz edilmektedir. Dolayısıyla da raporun adı “iş göremezlik” raporu olur. Günümüzde bu raporlar e-rapor olarak SGK üzerinden düzenlenmektedir. Dolayısıyla, rapor düzenlendiği anda SGK’nın rapordan bilgisi olmaktadır. Ayrıca, SGK’ya bildirim yapmaya gerek kalmamaktadır. Ancak, çalışanın kurumuna rapor konusunda bilgi vermesi gerekir. Bazı kurumlar çalışanın raporunu görebilmekte ve kişiden ayrıca rapor istememektedir. Ancak, kurum çalışandan raporu isterse de kişi e-devlet üzerinden e-imzalı sağlık raporunu kurumuna gösterebilmektedir. Raporların çoğunluğunun e-rapor biçiminde düzenlenebilmesiyle artık raporlar basılı olarak kişilere verilmemektedir.

Tek Hekim Sağlık Raporları

Bu rapor biçimi; lisanslı spor etkinlikleri, yivsiz av tüfeği, akli meleke gibi raporları içermektedir. Adı tek hekim sağlık raporu olsa da gerekli durumlarda ilgili uzmanlık alanlarına ya da sağlık kuruluna yönlendirme yapılabileceği unutulmamalıdır.

Sporcu Sağlık Raporu

Bu rapor türü kişilerden Lisanslı olarak spor yapılabilmesi için istenen sağlık raporudur. E-rapor üzerinden düzenlenmektedir. Hekim, raporu düzenlerken gerekli durumlarda sizi ilgili uzmanlık alanlarına yönlendirebilmektedir. Bu rapor spor türüne bağlı olmaksızın “spor yapabilir/yapamaz” biçiminde düzenlenmektedir.

Akli Meleke Raporu

Genellikle, akıl sağlığından kuşkulanılan kişilerden noterlerce istenmektedir. Bu rapor için yönlendirilen kişinin doğrudan “psikiyatri” polikliniğine başvurması önerilmektedir. Raporun konunun uzmanınca düzenlenmesi, ileride yaşanabilecek hukuki durumlar için önem taşımaktadır. Bu rapor biçimi yalnızca düzenlendiği gün geçerlidir. Bu yüzden raporun düzenlendiği gün notere ulaştırılması ve işleminin o gün bitirilmesi gerekmektedir. E-rapor olarak düzenlenmektedir.

Yivsiz Av Tüfeği Raporu

E-rapor olarak düzenlenebilen bir başka rapordur. İlgili yönetmeliğe göre sağlık raporu düzenlenmektedir.

Sürücü Olur Raporları

Bu konuyla ilgili ayrıntılı bilgiye ulaşmak için “Ehliyet Raporu Nereden, Nasıl Alınır?“ başlıklı yazı okunmalıdır.

İşe Giriş Raporları

İşe giriş raporları yeni iş güvenliği kanunu uyarınca düzenlenebilmektedir.

Kişinin Engelli Olduğuna Dair Sağlık Raporu

Bu raporlar sağlık kurulu raporudur. Sağlık kurulu raporları en az 4 ayrı uzmanlık dalındaki uzmanlardan oluşan bir kurulca düzenlenmektedir. Ancak, bu tür raporları düzenleyen hastanenin öncelikle bu rapor türünü düzenleyebilmesi için yetkilendirilmiş olmalıdır. Kişinin engelli olduğuna dair sağlık raporları  yalnızca yetkilendirilmiş hastanelerin düzenleyebileceği sağlık kurulu raporlarıdır. 

Silah (Tabanca) İçin Sağlık Raporu

Bu rapor biçimi de sağlık kurulunca düzenlenmektedir.

Adli Raporlar

Kavga, silahla yaralama, kaza sonucu ölüm, kuşkulu ölüm gibi olayları kapsayan adli olaylar sonrasında da hekimlerden rapor düzenlemesi istenmektedir. Bu raporlar adli muayene raporları olabileceği gibi, duruma göre otopsi tutanakları şeklinde de düzenlenebilmektedir.

Askere Alınma Muayenesi ve Raporu

Askerlik çağına gelen gençler için istenen sağlık raporu türüdür. Kişi askerlik şubesinin yönlendirdiği yerlere gerekli bilgileri girerek başvuru yapar. Sonrasında kendi aile hekimine başvurur. İlk başvurunun aile hekimine yapılması gereken tek sağlık raporu türüdür.

Evlilik Öncesi Sağlık Raporu

Evlilik öncesinde kişilerden istenen sağlık raporu türüdür. Bu rapor için hastanelere de başvuru yapılarak evlilik öncesi sağlık raporu alınabilmektedir. Ancak, özellikle erkek eş adaylarının rapor için kendi ile hekimlerine başvurması önemlidir. Çünkü, SMA, talasemi gibi tahliller aile hekimliği biriminde size herhangi bir ödeme çıkmadan yapılmaktadır.